Sakralne dziedzictwo okolic Giedlarowej – świadectwo wiary i tradycji

Giedlarowa kryje nie tylko naturalne piękno, ale także bogate dziedzictwo kulturowe i duchowe, które zostało ukształtowane przez wieki. Wśród zielonych polan, zacisznych lasów i na starych rozstajach dróg, rozsiane są zabytki architektury sakralnej. Kapliczki, krzyże i figury świętych nie tylko zdobią krajobraz, ale stanowią także cenne świadectwo głębokiej wiary i tradycji ludowej tej ziemi. Każdy z tych obiektów opowiada własną, unikalną historię, będąc żywym pomnikiem przeszłości, którego korzenie sięgają daleko w historię Polski.

Dziedzictwo i wiara

Zachęcamy do zapoznawania się z sakralnym dziedzictwem okolic Giedlarowej. Każda kapliczka, krzyż czy figura to nie tylko piękno sakralnej sztuki, ale również okazja do refleksji nad historią, kulturą i wiarą, która nas łączy.

Kapliczka w lesie Biedaczowa – Podkudłacz

W głębi lasu, blisko Biedaczowa – Podkudłacza, stoi urokliwa kapliczka zbudowana przez hrabiego Alfreda Potockiego. Miejsce to, niedaleko letniego domu hrabiego, było dla niego przestrzenią modlitwy, szczególnie podczas polowań. Opowiada się, że kapliczka powstała ku czci Adamowej Potockiej z rodziny Steckich.

Kapliczka, wykonana z drewna i osadzona na solidnych fundamentach, ma na dachu blachę, a z przodu zadaszenie na ozdobnych słupkach. Wewnątrz znajduje się piękny witraż z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej.

Dookoła kapliczki widać ślady dawnej świetności: ścieżki, resztki urządzeń wodnych i altanę z wielką starą lipą. Jest tam też kamień postawiony przez rodzinę hrabiego, dodający miejscu charakteru. Ta kapliczka to więcej niż tylko zabytek – to miejsce, które opowiada historię wiary i rodziny hrabiego Potockiego.

Drewniany Krzyż przy Szosie

Na drodze z Leżajska do Łańcuta, po prawej stronie, stoi drewniany krzyż. Jest to miejsce pamięci o dawnych czasach, gdy w tym miejscu znajdował się cmentarz choleryczny.

Witraż Matki Boskiej Ostrobramskiej

W kaplicy Potockich w Podkudłaczu można podziwiać wspaniały witraż przedstawiający Matkę Boską Ostrobramską. Jest to nie tylko dzieło sztuki, ale także przedmiot kultu i głębokiej dewocji.

Pomnik pamięci Parafian Poległych

Przy skrzyżowaniu dróg Leżajsk – Łańcut – Grodzisko stoi pomnik w kształcie graniastosłupa z krzyżem na szczycie, który ma 1,5 metra wysokości. Ten pomnik opowiada ważną historię z przeszłości Giedlarowej, która w czasie I wojny światowej doświadczyła wielu tragedii, w tym głodu, terroru i śmierci. Mówi się, że żołnierze w tamtym okresie powiesili kilku mieszkańców wsi za rzekome szpiegostwo. W czasie wojny życie straciło 59 mieszkańców Giedlarowej.

W 1925 roku, ksiądz A. Cybulski zakupił ten pomnik, na którym wygrawerowano słowa: „Pomnik pamięci parafian poległych w bojach za wolność Ojczyzny. Wdzięczni parafianie – 1925 rok”. To miejsce było również sceną różnych uroczystości w okresie międzywojennym, w tym obchodów 10. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

Kapliczka przy starej cegielni

Obok starej cegielni znajduje się kapliczka, której wnętrze zdobią piękne malowidła. Na suficie można zobaczyć scenę z Trójcą Świętą, a na ścianach postaci znanych świętych: Piotra, Franciszka z Asyżu, Antoniego z Padwy i Józefa z Dzieciątkiem Jezus. Fundatorem kapliczki jest Wawrzeniec Dziob, co potwierdza napis na jej froncie. Dziob, w dniu 26 września 1876 roku, założył kapliczkę ku chwale Boga i Matki Bożej, prosząc o modlitwę w intencji fundatora. Kapliczka ta, malowana przez Xawerego Stana z Leżajska i zbudowana przez Aleksandra Naporę, jest pięknym przykładem lokalnej sztuki sakralnej i pamięci o ważnych rocznicach kościelnych.

Drewniany Krzyż w centrum Giedlarowej

W centrum Giedlarowej, przy drodze, stoi stary drewniany krzyż. W gablocie na krzyżu znajdują się cenne rzeźby z XVII wieku, które ukazują sceny z Golgoty. Te rzeźby są bardzo stare i ważne, ale i krzyż, i gablota były wymieniane, bo uległy zniszczeniu. Ludzie mówią, że w tym miejscu kiedyś był cmentarz choleryczny, ale nie wiadomo, z którego to okresu.

Kapliczka w Brzózie Królewskiej

W Brzózie Królewskiej, nieopodal skrzyżowania dróg z Leżajska do Juliń oraz Brzóza Królewska – Biedaczów, stoi stara kapliczka zbudowana ponad 100 lat temu przez rodzinę Stępniów. Jest z czerwonej cegły i ma dach pokryty czerwoną dachówką. W środku znajduje się drewniana figurka Matki Bożej Różańcowej. Figurka ta została kiedyś skradziona, ale w latach pięćdziesiątych znaleziono ją w muzeum w Rzeszowie i zwrócono do kapliczki.

Rzeźba św. Jana Nepomucena

W kapliczce w Brzózie Królewskiej znajduje się drewniana rzeźba św. Jana Nepomucena. Kapliczka została zbudowana w 1977 roku. W latach 60. rzeźba została skradziona i znalazła się w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie. Dzięki staraniom właściciela i miejscowego księdza, św. Jan Nepomucen powrócił na swoje miejsce w kapliczce.

Kościół pod wezwaniem Narodzenia św. Jana Chrzciciela

Kościół parafialny w Giedlarowej, zbudowany w 1914 roku, jest nie tylko miejscem kultu, ale i ważnym zabytkiem architektonicznym regionu.

Kapliczka na skraju Wierzawic

W lesie na skraju Wierzawic, przy szosie Leżajsk – Jarosław, znajduje się odrestaurowana kapliczka z XIX wieku. Założycielem tego sakralnego miejsca jest Józef Lipka, który postawił ją w 1858 roku na cmentarzu cholerycznym. To miejsce spoczynku, w którym pochowano także trzech żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej, stanowi nie tylko przestrzeń pamięci, ale i refleksji nad przemijaniem.

Kapliczka w centrum Giedlarowej

W centrum Giedlarowej, na parceli Zofii Skwierz, stoi kapliczka, której budowa rozpoczęłą w 1932 roku przez Michała Zbiegę z żoną Katarzyną. Późniejsze prace rozbudowy i wykończenia przeprowadził Jakub Zbiega z córką Katarzyną w 1894 roku. Kapliczka, której remont odbył się w 1954 roku dzięki Józefowi Skwierzowi, kryje w sobie obraz Matki Bożej Leżajskiej, będący prawdziwym wizerunkiem cudami słynący z kościoła OO. Bernardynów.

Kapliczka w Górnej Giedlarowej

Na terenie Górnej Giedlarowej, po lewej stronie drogi Leżajsk – Łańcut, na parceli Jana Pytla, znajduje się kapliczka pod wezwaniem Matki Bożej Pocieszenia. Jej kształt czworoboku, posiada podcienie i daszek wsparty na dwóch murowanych słupach, z małą sygnaturką i dzwonkiem na daszku, tworzą niezwykle malowniczy obraz. Kapliczka ta, ufundowana została przez mieszkańców parafii w pierwszej połowie XIX wieku jako votum dziękczynne, pokryta jest polichromią, która dodaje jej wyjątkowego charakteru. Informacja o częściowej przebudowie z 25 kwietnia 1951 roku świadczy o pielęgnowanej przez lata trosce o to miejsce.

Wiara i historia Giedlarowej – echa przeszłości

Podróż przez sakralne dziedzictwo okolic Giedlarowej to nie tylko odkrywanie piękna zabytków i sztuki sakralnej, ale również głębokie zanurzenie w historię i duchowość, która tkwi w sercu tej ziemi. Każda kapliczka, każdy krzyż i figura, które tu opisaliśmy, to nie tylko kamienie milowe naszej wspólnej historii, ale również żywe przypomnienie o sile wiary i tradycji, które przetrwały próbę czasu.

Zachęcamy wszystkich, nie tylko mieszkańców okolic Giedlarowej, ale i podróżnych z daleka, do osobistego doświadczania tych miejsc. Niech będą one dla Was źródłem inspiracji i przypomnieniem, że historia i wiara idą w Polsce ramię w ramię, tworząc unikalny krajobraz duchowy naszego kraju.

Nie zapominajmy o tych skarbach przeszłości, pielęgnujmy je i przekazujmy następnym pokoleniom, aby i one mogły czerpać z nich siłę, inspirację oraz poczucie przynależności do bogatej tradycji i kultury, jaką jesteśmy dziedzicami. Sakralne dziedzictwo okolic Giedlarowej to świadectwo nie tylko wiary i tradycji, ale i naszej tożsamości, którą z dumą powinniśmy nosić i zachować dla przyszłych pokoleń.

Źródło informacji: Giedlarowa dzieje wsi (GOK)
Zdjęcia: Lesław Kuczek i Zbigniew Kuczek

Mapka z lokalizacjami